RSS

(282) ‘વો કો’ તો કો’, અબ મેં સમઝા!’ (હાસ્યકાવ્ય)

27 Oct
(282) ‘વો કો’ તો કો’, અબ મેં સમઝા!’ (હાસ્યકાવ્ય)

(અછાંદસ)

રંગમંચ પર સ્પર્ધકો આવે,

નિજ એકપાત્રી અભિનય થકી

ઊરાડવાને હાસ્યફુવ્વારા!


વિવિધ અભિનયે સૌ,

મન ડોલાવે, પેટ હલાવે,

મુક્ત હાસ્યે શ્રોતાગણનાં!


છેલ્લો આ કલાકાર રજૂ કરે,

નિજ કલા સાવ બોગસ રીતે,

પૂર્વતૈયારી વિણ, સાવ હાસ્યાસ્પદ!


પુત્ર હુમાયુને સાજો કરવા,

પ્રદક્ષિણા કરતો બાબર રુગ્ણશય્યા ફરતે,

દુઆ ગુજારે માલિકને ચોધાર આંસુએ, એવું દૃશ્ય એ!


એકલવીર કલાકાર એ

સૂએ ભોંય પરે થઈ હુમાયુ,

પ્રથમ સંવાદે જ અટવાતો એ પિતા તણા ઉર્દુ શબદ કાજે!


સહેજ ઊંચા માથે પૂછે લોકને,

‘પિતાને ઉર્દુમાં શું કહેવાયે, પ્લીઝ?’

પ્રેક્ષકો અને નિરીક્ષકો સુદ્ધાં હસી પડે, એ હેરતપ્રશ્ને!


‘અબ્બાજાન અને વાલિદ’ શબ્દો ફંગોળાયા, અને

‘ઓ અબ્બાજાન, મેં મર રહા હું, હાલ તો મુઝે મરને દો,

તમે બાદમેં મરના, જબ મોત આવે!’ કહે હુમાયુ.


પ્રેક્ષકવૃંદ સીટીઓ થકી દાદ એવી દે પ્રથમ સંવાદે,

કે નિર્ણાયકો અને પ્રારંભના સ્પર્ધકો મનોમન માને,

‘આ વાલીડો જરૂર મારી જશે મેદાન!’


હુમાયુ થતો બેઠો,

સાજો થઈને નહિ, પણ બાબર થઈને,

તેના ભાગે આવતો સંવાદ બોલવા, પ્રદક્ષિણા કરતાં કરતાં!


‘મેરે છોકરે, મેરે દિલકે ટુકડે, તું ક્યું મરે?

તું તો મોટિયાર હૈ અને મેં તો ઘઈડા હો ગયા હું,

મેં એકલા જીવકે ક્યા કરુંગા, મીઝે જવાબ દે દીકરા!’


કોકટેઈલ ઉર્દુએ, બેવડ વળીને સૌ હસે,

ને કલાકાર ભાઈડો, બિન્દાસપણે હુમાયુ પાત્રે,

ફરી ભોંયે સૂએ ને વદે.


‘અબ્બાજાન, સઉકો એક બાર મરનેકા હૈ,

કોઈ અમરપટા લેકે નહિ આયા!

તો આજ મરો કિ કાલ મરો, ક્યા ફરક પડતા હૈ કોઈકો ભી?’


‘મેરે વાલે બચુડે, મેરેકો બોત ફરક પડતા હૈ!

તું જરા સોચ, મેરા નખ્ખોદ જાવે,

તો રાજગદ્દી ઉપરિયાં કુંણ બેઠે, મેરે મરનેકે બાદ?’


બાબર ફેરા ફરતાં વળી બોલતો,

‘અબ તું ચૂપ મરેગા કે નહિ?

કમબખત, મેરેકો અલ્લાકો દુઆ કરણે દે, તેરે જીવકે વાસ્તે!’


ઓડિયન્સ મધ્યે ઊછળી ઊછળીને સૌ હસે,

અને નિર્ણાયકજન ખેચમતાણ અનુભવે,

‘હસવું કે રહેવું ખામોશ તટસ્થભાવે?’


સભાશિસ્તજોખમ ભયે,

ઘંટડી વગાડી નિર્ણાયક અધ્યક્ષે,

એકપાત્રી બાબર-હુમાયુ અભિનયને એક ઝાટકે મારી બ્રેક!


‘અભી ટેમ તો બાકી હે ને, ક્યું ઉતાવળ કીધી?

મેરેકો સાજા હોના હૈ અને મેરે વાલિદકો મરના હૈ, ઉનકી મઈયત નિકલેગી,

તબ પૂરા હોગા એ ખેલ! અને ઈનોંમ તો મેરા જ હોં કે!’


‘ના, બાબા ના!’ અધ્યક્ષ તો વદે,

મૈયત તો તુમ બનોગે વાલિદકે બદલેમેં,

ફિર રાજગદ્દી પર કોણ બેઠેગા? તમકો તો જિંદા રેણા પડે ને!’


‘વો કો’ તો કો’, અબ મેં સમઝા!

ઘંટડી વગાડને ખેલ ખતમ ક્યું કિયા અધવચીં!

કેણા પડે, બાપુ, કેણા પડે; તમારી અકલકું કેણા પડે!’


‘તુમ હુમાયુ બાદશા અને હંધાં રૈયત,

તુમારે વાલીદને રોક્યા તમકો થાતાં મૈયત,

જિંદગી જીવો ને ખુશ રહો, ઓર ઈનોંમકી લાલચ છોડો!’


‘વો કો’ તો કો’!’


– વલીભાઈ મુસા

Proposed E-Book “વિલિયમાનાં હાસ્યકાવ્યો”

(પાલણપુરી બોલીકી છોંટવાલી યે કવિતા હે!)

 

6 responses to “(282) ‘વો કો’ તો કો’, અબ મેં સમઝા!’ (હાસ્યકાવ્ય)

  1. pragnaju

    October 27, 2011 at 1:29 pm

    ‘તુમ હુમાયુ બાદશા અને હંધાં રૈયત,
    તુમારે વાલીદને રોક્યા તમકો થાતાં મૈ ય ત,
    જિંદગી જીવો ને ખુશ રહો, ઓર ઈનોંમકી લાલચ છોડો!’

    “બિસ્મિલ્લાહ અર્ રહેમાન નિર રહીમ,
    અલ્હામ્દો લીલ્લાહે રબ્બીલ આલમીન,
    અર્ રહેમાન નિર રહીમ,
    માલિકી યૈમૂદ્દીન ઇયાકા ન બુદો , વ્ઇયકા નસ્તઇન
    અહેદનલ સીરતાલ મુસ્તકીમ ,સીરતાલ લઝીમ
    અન અમતા અલે હિમ , ગયરીલ મગદુબી અલેહીમ
    વલ્દ્દાઆલીમ – આમીન”
    ફાતેહા પઢ ચૂકે,સોચ હૈ કિસે બક્ષુ ?
    બહોત યાદ કીયા,,ન આયા રેયત કા નામ!

    Like

     
  2. સુરેશ

    October 27, 2011 at 1:49 pm

    નવા વરહની બોણી કરાવી દીધી. ગુરુવારી સવાર સુધરી ગઈ.
    ———————–
    બાબર, હુંમાયું પૂરતો સંવાદ રાખ્યો, તે ઠીક કર્યું. એની પછીની પેઢીનો રાખ્યો હોત, તો મે રોઝ ટાવર વાળા તમને સાતમી મંઝિલે પેંસવા ન દેત.
    શાહિનબેન કે’ત – ‘આ અવલમંઝિલની વાત ની કરું હહરાજી ! ‘

    Like

     
  3. Valibhai Musa

    October 27, 2011 at 5:12 pm

    Prgnaben,

    What you have written in Gujarati script is actually Arabic version. as you know. It is the very first Sura of the Holy Quran titled as Sura Al-Fatiha (The Opening). It’s a Universal Prayer consisted of 7 verses as follows : –

    1. In the name of Allah, The Beneficent, The Merciful.

    2. (All) praise is only Allah’s, the Lord of the Worlds.

    3. The Beneficent, The Merciful.

    4. Master of the Day of Judgment.

    5. Thee (alone) do we worship and of Thee only do we seek help.

    6. Guide us (O’ Lord) on the straight path.

    7. The path of those upon whom Thou hast bestowed Thy bounties,
    not (the path) of those inflicted with Thy wrath,
    nor (of those) gone astray.

    Hope this English version will help those who are desirous to understand.

    Duagir,
    Valibhai

    Like

     
  4. Uday Shah.

    October 28, 2011 at 1:17 pm

    Valibhai. I met you on Panchamda’s blog through your comments. You marveled all the other critics with your purely poetic analysis and justice to the poet.Your Rationals with careful restriction moved me and dragged me here to richer amusement.I saw Human in a Man.
    This Hashya-kavya should be staged to have real fun. I am sure the audience will lift you on shoulder and not put you down till you present another such creation.

    Like

     
  5. Valibhai Musa

    October 28, 2011 at 2:31 pm

    Hello Mr. Uday Shah,

    I am very much thankful to you for your complimentary comment of appreciation. By clicking your name in your comment, I tried to reach your blog if any; but I couldn’t. Through above link, I went through your face-book page also; but no any reading material or your blog Link is found. It will be my pleasure if you send me its Link.

    Now, I come to the Humorous poem you went through. Some dialogues have been written in our local Palanapuri spoken Gujarati. Some poems have been written in our ancient Dhandhari also. In my view, all such spoken languages of the world are most scientific. For example, if you pronounce ક્યાં, K will be pronounced from throat and it will be hard to pronounce it. Now, you convert ક્યાં into ચ્યાં and CH will be pronounced from palate and it will be very easier to be pronounced.

    I am sorry that I discussed some principles of Linguistic Science.

    Thanking you once again.

    Like

     

Leave a comment

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.