(192) અવિરત પ્રગતિ

Click here to read in English

એક વાર મેં મારા પાડોશીના પુત્રને એસ.એસ.સી. પરીક્ષામાં ઝળહળતી ફતેહ મેળવવા બદલ અભિનંદનપત્ર પાઠવ્યો હતો. મારા માર્ગદર્શન મુજબ તેણે તેના કોલેજ શિક્ષણ દરમિયાન પણ પોતાનો એ જ જુસ્સો જાળવી રાખ્યો હતો, હાલમાં તે પોતાની IT કારકીર્દિ સાથે કેનેડા ખાતે સ્થિત છે. તેણે તો પોતાના અભ્યાસમાં એકધારી પ્રગતિ જાળવી રાખી, પણ વિશ્વભરમાં એવા અસંખ્ય વિદ્યાર્થીઓ હશે કે શિક્ષણની પરિભાષામાં જેને ‘દુર્વ્યય’ (Wastage) અને ‘સ્થગિતતા’ (Stagnation) કહેવાય છે તેનો ભોગ બન્યા હશે અને બનતા રહેશે. વર્ષો સુધી સમય, નાણાં અને શક્તિના અપાર વ્યય પછી પણ તેઓ કશું જ મેળવી શકતા નથી હોતા. આવી નિષ્ફળતાને શેક્સપિઅરના એક નાટકના શીર્ષક – Much Ado about Nothing (ખોદવો ડુંગર અને કાઢવો ઉંદર!) જેવી ગણાવી શકાય.

 

સરવાળે શૂન્ય – એક બોધકથા

Click here to read in English
ગુજરાતીમાં એક મુહાવરો છે કે ‘વાઘને કોણ કહેશે કે તારું મોંઢુ બધો જ સમય ગંધાય છે!’ નીચે એક બોધકથા છે કે જે મેં ઉપરોક્ત મુહાવરાને આધાર બનાવીને વિચારી કાઢી છે. વળી મારો એવો કોઈ વિચાર પણ નથી કે કથાના અંતે મારે કોઈ બોધપાઠ દર્શાવવો, કેમ કે તે શીર્ષકમાંથી જ સ્વયં અભિપ્રેત છે. હવે વાંચવા માટે આગળ વધો :

“એક વખતે જંગલમાં પ્રાણીઓ, પક્ષીઓ અને જીવજંતુઓની એક સભા મળી હતી. એક યા બીજા કારણે એકેય વાઘ કે સિંહ આ સભામાં હાજર ન રહી શક્યો. તેમની ગેરહાજરીનો ફાયદો ઊઠાવતાં સભામાંના બાકીના તમામે તેમની ઉણપોની ટીકાટિપ્પણી કરવાની શરૂઆત કરી. તેમણે મુખ્યત્વે તો અહર્નિશ તેમનાં બહુ જ ખરાબ ગંધ મારતાં મોંઢાંની કુથલી કરી. પહાડોમાં હંમેશાં ઝરણાં તો વહેતાં જ રહેતાં હોય છે, આમ છતાંય તેઓ કદીય પોતાનાં મોઢાં ધોવાની દરકાર કરતા નથી. વળી આટલું જ નહિ તેઓ લોહીથી ખરડાએલાં તેમનાં મોંઢાં લઈને તથા દાંતોમાં માંસના રેસાઓ સાથે અહીંતહીં ભટક્યા કરે છે.