(૪૦૫) વિશ્વતોમુખી આર્ષદૃષ્ટિ (ઈ.સ.૨૨૨૨)

[તાજેતરમાં જગતજમાદાર અમેરિકા ખાતેનાં ભારતનાં રાજ્દૂત દેવયાની ખોબરાગડેની તેમની સામે મુકાએલા આક્ષેપો અન્વયે કરવામાં આવેલી ધરપકડના પ્રત્યાઘાત રૂપે ભારતે અમેરિકા સામે હૂંકારો કરીને અમેરિકાના ભારતખાતેના રાજદ્વારીઓને આપવામાં આવતી સવલતોને સ્થગિત કરી દઈને જે પડકાર ફેંક્યો છે તે ઘટનાએ વિશ્વભરમાં ‘અહો આશ્ચર્યમ્’, ‘અરે વાહ !’, ‘વાહ, ભારતની ગજબની હિંમત !’ જેવા ઉદ્ગારોની લહેરો પ્રસરાવી દીધી છે. જો કે ભારતે પોતાની પાંગળી વિદેશનીતિ અને દૂરંદેશિતાના અભાવે ‘દેવયાની પ્રકરણ’ કરતાં પણ અનેક ઘણા ગંભીર મુદાઓ ટાણે અમેરિકાનું નાક દબાવવાના અનેક પ્રસંગો ગુમાવ્યા હોવા છતાં, ભલે પહેલી નજરે ક્ષુલ્લક જેવા લાગતા આ મુદ્દાએ પણ ભારતે જે અકલ્પ્ય સાહસ પ્રદર્શિત કર્યું છે; તેને અમેરિકન કૂટનીતિના ભોગ બનેલા પીડિત દેશોએ ઉમળકાભેર આવકાર્યું છે.

આપણા ભારતીય આર્ષદૃષ્ટાઓ મહર્ષિ અરવિંદ, સ્વામી વિવેકાનંદ, મહાત્મા ગાંધી અને તાજેતરમાં મહાનુભાવ અબ્દુલ કલામ જેવાઓએ જે ભવિષ્યવાણીઓ આલેખી છે તે પ્રમાણે એક સમય એવો આવશે  જ્યારે કે ભારત વિશ્વનું નેતૃત્વપદ સંભાળશે. ભારતનું ભવિષ્યનું એ નેતૃત્વ આધ્યાત્મિકતાના પાયાઓ ઉપર મંડાએલું હશે અને તેનાં લક્ષ્યો હશે વિશ્વબંધુત્વ, વિશ્વશાંતિ અને માનવધર્મનો પ્રસાર.

અહીં મેં મારા આ લેખમાં બસો વર્ષ પછીની વિશ્વની સર્વપાંખીય ઉન્નતિમાં ભારતની ભૂમિકા અને પશ્ચિમના દેશોની ઓસરતી જતી પ્રભાવકતાને મારી કલ્પના વડે આલેખવાનો પ્રયત્ન કર્યો છે; જે ભલે પહેલી નજરે ‘શેખચલ્લીની તરંગી કલ્પનાઓ !’ કે ‘દિલકો બહલાનેકે લિએ ગાલિબી ખયાલ અચ્છે હૈ !’ જેવું લાગશે, પરંતુ હાલ પૂરતા સર્વાંશે નહિ તો અલ્પાંશે પણ આપણે એ સ્વીકારવું જ પડશે કે ‘વિશ્વરાષ્ટ્ર’ના નિર્માણ માટે  અને ‘માનવકલ્યાણ’નાં ઉદ્દાત લક્ષ્યોને સિદ્ધ કરવા માટે ‘વિશ્વશાંતિ એ જ આખરી ઉપાય’ના વિચારને આપણાથી સાવ અવગણી તો નહિ જ શકાય.

તો ચાલો, આપણે ભાવીના ભીતરમાં ડોકિયું કરીએ અને ઈ.સ. ૨૨૨૨ના વર્ષે આપણે સદેહે જીવિત તો નહિ જ હોઈશું, તેમ છતાંય આપણે આપણી જાતને બે સૈકાંઓ પછીની દુનિયામાં હાજરાહજૂર સમજીને એ વખતની સ્વર્ગીયસુખની અનુભૂતિ કરાવતા એવા કલ્પનાતીત લુત્ફ (આનંદ)ને માણીએ.]

                           વિશ્વતોમુખી આર્ષદૃષ્ટિ (ઈ.સ.૨૨૨૨)

ઈ.સ. ૨૨૨૨નું આ વર્ષ છે. છેલ્લી બે સદીમાં વિશ્વનો ભૌગોલિક નકશો તો બદલાઈ જ ચૂક્યો છે. એક કાળે આડોશપાડોશના નાના કે મોટા, અવિકસિત કે વિકસિત દેશો જે ગજા બહારનાં સંરક્ષણ બજેટો થકી સરહદી કે અન્ય વિવાદો માટે લડતાઝઘડતા હતા, તેમાંના મોટાભાગના દેશોનું ૨૨મી સદી સુધીમાં જ વિલિનીકરણ થઈ ચૂક્યું છે. વીસમી સદીમાંના દુનિયાના બસોથી પણ અધિક એટલા દેશો હવે માંડ ચાલીસેકની સંખ્યામાં આવી ચૂક્યા છે. એક જ પ્રકારના ભૌગોલિક અને સાંસ્કૃતિક વિસ્તારના અખંડ દેશો જે કૃત્રિમ રીતે વિભાજિત થઈ ગયા હતા, તે હવે ફરી જોડાઈ ગયા છે. એક સમયે યુનાઈટેડ સ્ટેટ્સ ઓફ અમેરિકા (USA), યુનાઈટેડ સ્ટેટ્સ ઓફ સોવિયેટ રશિયા (USSR), યુનાઈટેડ આરબ એમિરાત (UAE) કે યુનાઈટેડ કિંગડમ (UK) જેવા સ્વાયત્ત રાજ્યો ધરાવતા સંયુક્ત દેશો છેલ્લાં પચાસેક વર્ષોમાં તો વધુ સંખ્યામાં અસ્તિત્વમાં આવી ચૂક્યા છે. દૂરના ભૂતકાળમાં છેક વીસમી સદીનાં બે વિશ્વયુદ્ધો પછી ઘણી વાર તંગદિલી સર્જાઈ હોવા છતાં ત્રીજું વિશ્વયુદ્ધ થયું નથી અને વિશ્વપ્રજાની આધ્યાત્મિક ઉર્ધ્વગામિતાના કારણે આવનારાં હજારો વર્ષો સુધી તેની શક્યતા પણ દેખાતી નથી. વિશ્વના દેશો આંતરિક વર્ગવિગ્રહો કે સરહદી યુદ્ધોથી મુક્ત થયા હોઈ તેમણે ભૌતિક સમૃદ્ધિ અને માનવતાવાદી વિચારધારામાં અકલ્પનીય પ્રગતિ સાધી છે.

વિશ્વભરમાં પરિવર્તનનો જે પવન ફૂંકાઈ રહ્યો છે, તેનું ઉદગમસ્થાન છે ભારત, કે જે બાવીસમી સદીના પૂર્વાર્ધ સુધી તો એ જ નામે ઓળખાતું હતું; પરંતુ એ જ સદીના ઉત્તરાર્ધથી તેના જ નેતૃત્વ હેઠળ થએલા દક્ષિણ એશિયાઈ બધા જ દેશોના વિલિનીકરણથી હવે તે USSA (યુનાઈટેડ સ્ટેટ્સ ઓફ સાઉથ એશિયા) નામે ઓળખાય છે. જેમ એક કાળે USA  અમેરિકા નામે ઓળખાતું હતું, બસ એ જ રીતે આ USSA પણ લોકજીભે ‘બૃહદ ભારત’ તરીકે ઓળખાય છે. યુનાઈટેડ નેશન્સનું મુખ્ય કાર્યાલય ન્યુયોર્કથી  USSA (બૃહદ ભારત)ની રાજધાની દિલ્હી ખાતે આવી ગયું છે. એક જમાનામાં મહાસત્તાઓની શેહ હેઠળ યુનોનું જે તંત્ર ચાલી રહ્યું હતું, તે હવે મુક્ત રીતે કામ કરે છે; કેમ કે યુનોના બંધારણમાં ધરખમ ફેરફારો કરીને પેલી કહેવાતી મહાસત્તાઓના વિટો પાવરને નિર્મૂળ કરીને તેમને નહોર વિનાના વાઘ બનાવી દેવામાં આવ્યા છે. યુનોને પૂર્વના USSA (બૃ.ભા.) દેશ તરફથી નેતૃત્વ પ્રાપ્ત થતાં યુનોની કાર્યરીતિમાં નોંધપાત્ર  ફેરફારો આવી ચૂક્યા છે. હવે પેલું જૂનું યુનો નવીન એવા ‘ન્યુ યુનો’ નામે ઓળખાવા માંડ્યું છે. વીસમી સદીના પૂર્વાર્ધમાં વિશ્વને મળેલી ગાંધીઅન ફિલસુફી જે લાંબા ગાળા સુધી અપ્રસ્તુત બની ચૂકી હતી, તે હવે વિશ્વના માનવજાતના કલ્યાણ માટે અનિવાર્ય  બની ચૂકી છે.

વિજ્ઞાનના આવિષ્કારોએ થોડીક પીછેહઠ કરવા માંડી છે. ખાસ કરીને કૃષિ ક્ષેત્રે ઓર્ગેનિક ખેતીનું ચલણ ૨૧મી સદીના પચાસના દશકથી લગભગ આખા વિશ્વમાં વ્યાપી ચૂક્યું છે. રાસાયણિક ખાતરો અને જંતુનાશક દવાઓએ ધરતીનાં રસકસ ચૂસી લીધાં હતાં અને એ ધરતીની ફળદ્રુપતાને પાછી લાવવા માટે છાણિયા ખાતરને વિપુલ પ્રમાણમાં ઉપલબ્ધ કરાવવા માટે પશુપાલનનો મહિમા વધ્યો છે. પશુપાલનના કારણે દૂધનું ઉત્પાદન વધ્યું હોઈ સમગ્ર વિશ્વમાંથી કુપોષણની સમસ્યા કાયમ માટે હલ થઈ ચૂકી છે. વિશ્વભરના દેશોએ મોટી નદીઓને સૂકી કે નાની નદીઓ સાથે સાંકળી દઈને વિશ્વને હરિયાળું બનાવી દીધું છે. જે જે દેશોમાં નદીઓનું અસ્તિત્વ જ નહોતું, ત્યાં નહેરોથી પાણી પહોંચાડવામાં આવી રહ્યું છે. વસુધૈવ કુટુંબકમ્ ની ભાવના જે એક કાળે માત્ર પોકળ આદર્શ તરીકે શબ્દની શોભા ગણાતી હતી, તે હવે વાસ્તવિકતા ધારણ કરી ચૂકી છે. દેશોદેશો કે રાજ્યોરાજ્યો વચ્ચેના જળવિવાદોના સ્થાને સત્તાધીશો અને પ્રજાઓનાં માનસોમાં માનવકલ્યાણની ઉદ્દાત ભાવનાઓ જન્મ લઈ ચૂકી છે અને વિવાદો શમી ગયા છે.

જગત હવે એક જ રાષ્ટ્ર બનવા તરફ જઈ રહ્યું છે અને વિશ્વના કેટલાક રાજનીતિજ્ઞો અને ધારાશાસ્ત્રીઓ તો વિશ્વરાષ્ટ્ર માટેના બંધારણના મુસદ્દાઓ પણ તૈયાર કરવા માંડ્યા છે. કેટલાય ધાતુશિલ્પીઓ અને ડિઝાઈનરો સમગ્ર વિશ્વ માટે સર્વસામાન્ય એવી મુદ્રાઓ કે ચલણી નોટોની ડિઝાઈનો પણ તૈયાર કરવા લાગી ગયા છે. યુનોમાં એક વિચારે જોર પકડવા માંડ્યું છે કે વિશ્વના અર્થતંત્રમાં કોઈ એક વિશિષ્ટ દેશ કે દેશોના ચલણી નાણાનું આધિપત્ય રહેવું જોઈએ નહિ. આમેય ડોલર, પાઉંડ અને યુરોના આભાસી મજબુતીના ફુગ્ગા ફૂટી ચૂક્યા છે. વિશ્વમાનવો બેંકો મારફતની લેવડદેવડની ઘરેડમાં આવતા જતા હોઈ સ્થુળ ચલણનો વપરાશ ઘટવા માંડ્યો છે. વિશ્વબેંકે પણ પોતાની કાર્યરીતિમાં માનવકલ્યાણને અગ્રીમતા આપી હોઈ તે અવિકસિત, અર્ધવિકસિત કે ગરીબ દેશો ઉપર વિશેષ ધ્યાન આપવા માંડી છે. માનવીમાત્રના હવા, પાણી, ખોરાક, વસ્ત્રપરિધાન અને રહેઠાણ ઉપરાંતના આરોગ્યસુવિધા અને શિક્ષણના અધિકાર જેવા માનવ અધિકારોને  માત્ર  સ્વીકારી જ લેવામાં નથી આવ્યા, પણ તેના ઉપર અમલીકરણ પણ કરવામાં આવી રહ્યું છે.

વિશ્વના બદલાઈ રહેલા આ વાતાવરણમાં હજુ સુધી અમેરિકા અને યુરોપીય દેશો અનુકૂલન સાધી શકતા નથી. આ દેશો વિશ્વના અન્ય દેશોની નજરમાં સાવ ઉપેક્ષિત ન બની જાય તે ભયમાત્રથી તેમણે ‘ન્યુ યુનો’ના સભ્યપદને બાહ્ય રીતે તો સ્વીકાર્યું છે, પણ આંતરિક રીતે  USSA (બ્રુ.ભા.)ના ‘ન્યુ યુનો’ના નેતૃત્વથી તેઓ તેજોવધની ભાવના અનુભવી રહ્યા છે. ‘ઝાઝી કીડીઓ સાપને તાણે’ તે ન્યાયે પશ્ચિમી દેશોના ભૂરંગોને વિશ્વના અન્ય દેશોએ USSA (બૃ.ભા.)ના નેતૃત્વને સંપૂર્ણ  સમર્થન આપીને એક સમયના તેમના વિશ્વ ઉપરના નિરંકુશ આધિપત્યને નામશેષ બનાવી દીધું છે. આમ છતાંય અમેરિકા તો હજુપણ પોતાની મુડીવાદી વિચારધારામાંથી બહાર આવી શકતું નથી. વિશ્વ જ્યારે કૃષિને અગ્રીમતા આપી રહ્યું છે, ત્યારે એક અમેરિકા માત્ર જ ઔધોગિક વિકાસને પ્રાધાન્ય આપી રહ્યું છે. વિશ્વના દેશો સાથે તાલમેલમાં રહેવાના બદલે તે પોતાની મુડીવાદી ઘેલછામાં એવા ખોટા નિર્ણયો લઈ રહ્યું છે કે જેથી તેનું અર્થતંત્ર રોજબરોજ કથળતું જ રહ્યું છે. વિશ્વના મોટા ભાગના દેશો પોતાની ઔદ્યોગિક જરૂરિયાતો માટે આત્મનિર્ભર બની ચૂક્યા હોઈ અમેરિકન કે અન્ય પશ્ચિમી ઉત્પાદનો હવે તેમના ઘરેલુ ઉપભોગ પૂરતાં સીમિત થઈ ચૂક્યાં છે.

અધૂરામાં પૂરું જે અમેરિકાએ અને સાથી દેશોએ તે વખતના જૂના યુનોના કહેવાતા વડીલપદે એકવીસમી સદીના પ્રારંભે મધ્ય પૂર્વના કેટલાક દેશો ઉપર યુદ્ધો લાદીને કે યુદ્ધોનો ભય બતાવીને દુનિયાને ઊંધાં ચશ્માં પહેરાવીને એમ બતાવવાની બેબુનિયાદ કોશિશ કરી હતી કે તેઓ   આણ્વિક, રાસાયણિક અને જૈવિક શસ્ત્રો ધરાવે છે અને છેવટે એ વાત પોકળ સાબિત થઈ હતી; બસ, હવે એ જ રીતે ખુદ અમેરિકા, બ્રિટન અને સાથી યુરોપીય દેશોએ પોતાનાં ચલણ ડોલર, પાઉંડ અને યુરોને સંગીન હોવાનાં પ્રમાણ આપવાની માંગ પૂર્વના અને આફ્રિકાના દેશો તરફથી ન્યુ યુનોના માધ્યમે ઊભી થઈ છે. ન્યુ યુનો દ્વારા નિયુક્ત થએલી તપાસ એજન્સીઓએ એ સઘળા દેશોનો ભાંડો એ તારણ જાહેર કરીને ફોડ્યો છે કે તેમણે છેલ્લી અઢીએક સદીઓથી પર્યાપ્ત હૂંડિયામણની જાળવણી વગર પોતાની ટંકશાળોમાં દિવસરાત પોતાનાં ચલણો છાપ્યે રાખીને જગતને મૂર્ખ બનાવ્યે જ રાખ્યું છે.  આમ ન્યુ યુનોએ એ દેશોની આર્થિક અસલિયતને ખુલ્લી પાડીને દુનિયાને ચોંકાવી દીધી છે. વિશ્વબેંક હવે ન્યુ યુનોના સભ્યપદ હેઠળના લગભગ તમામ દેશો માટેનું એક સમાન ચલણ શરૂ કરવા તરફ જઈ રહી છે. આ ચલણ ન્યુ યુનો ઝોન હેઠળના સત્તાવાર ચલણ તરીકે સ્વીકૃતિ પામનાર હોઈ અમેરિકા અને બ્રિટન સિવાયના દુનિયાના તમામ દેશોએ પોતપોતાનાં ચલણોના બદલે આ નવીન ચલણને પોતપોતાનું સમર્થન આપી દીધું છે.

– વલીભાઈ મુસા

 

(221) હાસ્યના ચોસઠ પ્રકાર – હાદના દાયરેથી (૧)

હાસ્ય દરબારનાં નરનારીરત્નો (શોકેસવાળાં અને ચીંથરે વીંટેલાં!)

સામાન્યત: આપણે હાસ્યના બે પ્રકારો વિષે જ જાણતા હોઈએ છીએ; સ્થૂળ (ચરબીયુક્ત કે જાડિયું!) અને સૂક્ષ્મ.(સૂકલકડી કે બારીક!). હવે હું ‘આપણે’માંથી અલગ પડીને માત્ર ‘હું’ બનીને મારા ફળદ્રુપ નહિ, પણ બંજર એવા ભેજામાં અન્ય કેટલાક પ્રકારોને ઊગાડવાનો પ્રયત્ન કરું છું. લો, હજુ તો પ્રયત્ન કરવાની વાત કરું છું, ત્યાં તો ઊગી જ ગયા! માટે આપ સૌ મારા આગળના વિધાનને ફરી વાંચી લેશો આ સુધારા સાથે કે ‘બંજર નહિ, પણ ફળદ્રુપ એવા ભેજામાં’! જો આ નવીન પ્રકારોને આપ સૌનાં ભેજાં સ્વીકારે તો સારું અને ન સ્વીકારે તો એથીય વધારે સારું!

તો ભાઈ-અલાઓ (આ સંબોધન ભાઈબહેનોએ ભેગું જ સમજવુ! અલગથી ‘બાઈ-અલીઓ’ કહેવામાં નહિ આવે!), એ નવીન પ્રકારોની યાદી આ પ્રમાણે છે : – (૧) અટ્ટહાસ્ય (૨) ખંધું હાસ્ય (૩) લુચ્ચું હાસ્ય (૪) મીંઢુ હાસ્ય (૫) રાક્ષસી હાસ્ય (૬) ખાંસતા શ્વાન જેવું હાસ્ય (૭) ખખડતી કાચની રકાબી જેવું હાસ્ય (૮) હોંચી હોંચી હાસ્ય (૯) ભૂભૂહાસ્ય (૧૦) ખીખીહાસ્ય (૧૧) ભરવાડના ડચકારા જેવું હાસ્ય (૧૨) ફોટોગ્રાફરવાળું Cheese હાસ્ય  (૧૩) થૂંક ઊરાડતું હાસ્ય (૧૪) ફુહફુહ હાસ્ય  (૧૫) હાહા-હીહી-હુહુ હાસ્ય (૧૬) કરકસરિયું હાસ્ય (૧૭) છૂટ્ટું હાસ્ય (૧૮) લે-લે-તાળી હાસ્ય (૧૯) ઊંટાંટિયા હાસ્ય (૨૦) ડક ડક હાસ્ય

આ યાદી અધૂરી છે. તજજ્ઞોએ કળાઓની સંખ્યા 64 જેટલી જ સંખ્યામાં હાસ્યના પ્રકારો થઈ શકશે તેવી આગાહી કરી છે. આથી જાહેર (હાસ્ય દરબારના સભ્યો અને William’s Tales ના વાંચકો પૂરતું સીમિત) નિમંત્રણ છે કે ખૂટતા 44 પ્રકારો પૂરા કરવામાં સૌ કોઈ પોતપોતાનું (પ્ર)યોગદાન આપે, તો આપણે તનાવની સારવાર માટે આ ચોસઠ હાસ્યપ્રકારો અકસીર ઈલાજ છે તેવી માન્યતા WHO (World Humor Organization) પાસેથી મેળવી શકીએ.

– વલીભાઈ મુસા
(Research Humorist!)
‘Hasya Darbar’ Research Center, USA (!)

 

‘મૂર્ખતા!’ – એક રમુજી લોકકથા

Click here to read in English
આજના મારા વિનોદી આર્ટિકલ ઉપર આગળ વધવા પહેલાં, હું મારી અહીં રજૂ થનારી કૃતિના કથાવસ્તુનો ખરો જશ મારા વતનના જ એક હાથશાળના કારીગરની તરફેણમાં આપી દેવા માગું છું કે જેની પાસેથી વર્ષો પહેલાં રમુજી ટુચકાના રૂપમાં મેં એ વાર્તાને સાંભળી હતી. વળી આ તબક્કે હું એક બીજું રહસ્ય પણ છતું કરી દેવા માગું છું કે લગભગ આવી જ લોકકથા, પણ જુદા ઘટનાક્રમમાં, મને આ આર્ટિકલ લખવા પહેલાંના ઈન્ટરનેટ ઉપરના મારા સર્ફીંગથી મને જાણવા મળી છે. ઈ.સ. 1805-1875 ના સમયગાળામાં થઈ ગએલા ડેન્માર્કના હેન્સ ક્રિશ્ચિયન એન્ડરસન (Hans Christian Andersen) કે જે મોચીના દીકરા હતા અને તેમણે પોતાના પુસ્તક ‘Fairy Tales’ માં ‘The Emperor’s New Robes’(સમ્રાટનો નવો પોષાક) શીર્ષકે એક વાર્તા આપી છે.

મને નવાઈ લાગે છે કે સાવ અભણ જેવા એ ટુચકાકારે કેવી રીતે અને કયા સ્રોતથી એ વાર્તાને જાણી હશે! આ કેવું નવાઈ પમાડનાર આપણને લાગે કે સાહિત્યને દુનિયાભરમાં ફેલાવા માટે કોઈ સરહદો નડતી નથી હોતી! સાહિત્ય એ સ્થળાંતર કરતાં પક્ષીઓ જેવું હોય છે કે જે પૂર્વથી પશ્ચિમ અને ઉત્તરથી દક્ષિણ સુધી કોઈપણ જાતના અવરોધ કે પ્રતિબંધ વગર ઉડ્ડયન કરી શકે. નીચે જે વાર્તા આપવા હું જઈ રહ્યો છું તે ઉપરોક્ત બંને સ્રોતથી જાણવા મળેલ વાર્તાઓનું એવું ત્રીજું સંયોજિત સ્વરૂપ છે, જેમાં મેં મારા પક્ષે કંઈક વધારો કે ઘટાડો પણ કરેલ છે. લોરેન્સ લેસીગ (Lawrence Lessig) નામના સ્ટેનફોર્ડ યુનિવર્સિટી, કેલિફોર્નીઆ (USA) ના કાયદાશાસ્ત્રના પ્રોફેસરના મતે ‘મિશ્રણ કે સંયોજન એ સાંસ્કૃતિક અધિકાર છે.’ અહીં હું મને એવો કોઈ અધિકાર હોવાનો દાવો કરતો નથી, પણ સહજ જ કહું છું કે મારા આ નમ્ર પ્રયત્નમાં મેં થોડીક સ્વતંત્રતા તો જરૂર લીધી છે. ચાલો, હવે આ વાર્તા વાંચવા આગળ વધો.

 

A Full Circle Swallowed 22 Years

Click here to read in Gujarati 

Concept of Globalization has opened the windows of the compact minds of the people of the entire world. Numerous people have started to migrate abroad from their home country to elsewhere in search of sources of income for happy family life. Some migrate merely to bring change in their present living and settle abroad permanently for pleasure. Thus, the migration may be either for commerce or pleasure, for whatever it may be, it is good in all respects.

But ….. my ‘but’ is not at all intended to discourage you, my Readers. I have just tried to make you well prepared in advance for further more migration, God save you all – the migration that may be forced upon you.

The countries of the world being ruled by any style of Government like Democratic, Monarchy or Dictatorial; may face any revolutionary or political crisis at any time. They may be put in any critical and unpleasant situations of some false demeanors such as intolerance of others, confessional hatred, racist attacks, the slaughter of innocents, so-called ethnic cleansing or other forms of oppressions. Such man-made disasters either derived from the Rulers or the Ruled may happen anywhere, anytime. We people are like a singing bird which has nested and hatched her young ones in the mouth of a cannon. All of a sudden, the scenario changes; and smooth going public life gets disturbed.

God save you-us all, but in such circumstances; one must be mentally prepared to take hard decision of migration to protect life, prestige, self-respect and one’s own faith. One must be ready to accept the challenge of destiny and be courageous for ‘Come what may’.

Here, I would like to introduce a gentle friend of mine – Mr. Jafferali Soonasra (Jeff), born in Uganda (Africa), studied (only primary education) in India and now settled in U.S.A.. We are friends; but more than that, it can be said that we are like brothers since 1959. Mr. Jafferbhai’s odyssey of 22 years will follow next to my preface of this blog and you will yourselves evaluate his patience, struggle and many more qualities of his personality.

In the News paper – “The Morning Call”, on November 6, 1994; an article prepared by Bob Wittman was published under the Headline mentioned below. This article is represented here for all my Readers for their reference and knowledge to get inspiration to stand straight like a rock to face any kind of adversity in life.

My good Readers, please proceed further and be witness of a struggle faced for more than two decades by one more – a Gentle Giant:

“Stateless” Ugandan’s 22 – year Odyssey will end

“Twenty-two years ago this month, Jafferali Soonasra stood in a queue a thousand people long on an air-port tarmac in Kampala, Uganda. When he reached the head of the line, a stern looking man in a uniform took Soonasra’s Ugandan birth certificate and pressed a rubber stamp against it. As the indelible purple ink dried beneath the searing African sun, Soonasra read the single word that it would take him more than two decades to overcome. The word was “Stateless”.

On that day began a three-continent odyssey for Soonasra that will really, finally, only draw to a close on Thursday in the courtroom of the Old Leigh County Courthouse, when the 61-year-old man raises his right hand to swear allegiance to the United States and becomes U.S. citizen. At least 48 others are expected to become citizens of the United States in the 4 p.m. naturalization ceremony, according to Bernadette Carwell, LeighCounty’s naturalization clerk.

Growing up, Soonasra never could have anticipated that his life would take him to a place called Allentown (PA). Soonasra was born to a prosperous family of merchants and businessmen in the equatorial country of Uganda. His grandfather emigrated there from India when East Africa was ruled as a British colony. The British encouraged Indian settlement of the region to help Great Britain administer its possession. Eventually, tens of thousands of Indians settled there to fill civil service jobs and manage the nation’s businesses.

After completing his schooling, Soonasra went to work in 1957 for the Northern Province Bus Co. in the city of Lira, Uganda. Through the years he worked as ticket examiner, mechanic and traffic manager before becoming a stockholder and a director in 1965.

In 1960 Soonasra married a girl from Madras, India, and in time the couple had three daughters and a son. Soonasra owned a four bedroom home, three automobiles and took regular fishing holidays to Lake Albert. By any measure, he was a success.

But in 1971, Army Field Marshall Idi Amin seized control of the government, and the country plunged into chaos. There was guerrilla fighting in the country-side, and police inflicted terror upon the citizenry. Fearing for the safety of his family, Soonasra sent his wife and children to Madras to live with his wife’s family until the strife in Uganda settled down. Little did he know when he said goodbye to them that he would not see them for 16 years.

Still, sending them off to safety turned out to be a prudent move because Amin reserved his harshest treatment for the country’s Indian minority. Indeed, at one point Soonasra was arrested and held for three days of questioning in an armed camp. The bus company’s chief executive officer was arrested at the same time and was never heard from again. Soonasra was released unharmed, but life for him was never the same. He never returned to his office, and the company disintegrated. He lived in hiding with friends and relatives, never spending two nights in the same place.

Then, in August 1972, Amin announced that the Indians living in the country would have to leave. The United Nations organized a hasty evacuation program, and Soonasra and his family and 45,000 other members of the minority were flown to resettlement camps all over Europe. They were not allowed to take any cash or possessions out of the country, and before they left, Ugandan officials stamped each of their birth certificates with the word “stateless”. The United Nations eventually resettled Soonasra to Norway. The Norwegian government gave him an apartment in the coastal town of Bergen and a laborer’s job in a ship yard. Soonasra’s family, meanwhile – his mother, brother, sister-in-law and their children – were resettled to the United States. St. John’sLutheranChurch in Allentown became their sponsor and brought them to the LeighValley.

Soonasra disliked Norway. He could not adjust to the cold. He found the people unfriendly. And he was unused to physically strenuous manual labor. He decided this was no place to bring the family, so he told them to remain in India until he worked something out.

Soonasra is a reflective man, not afraid to acknowledge his mistakes, and one of the gravest he made was his decision in 1976 to travel to the United States and never return to Norway. He received an 11-week travel visa to visit his mother and brother and never went back. Soonasra knew he was violating U.S. Immigration law, but he did not realize how inflexible those laws could be. He figured his refugee’s story would compel U.S. Immigration authorities to realize the desperateness of his plight and allow him to become a permanent resident.

It turned out nothing could have been further from the truth. When he laid out his story in a letter he wrote to President, Jimmy Carter early the next year, he received a terse letter in return from the U.S. Immigration and Naturalization Service saying the president had “no authority to modify the law in any respect.”

On the other hand, the INS never came after Soonasra, even though he had by now long over-stayed his visa. Meanwhile, a friend gave him a job behind the counter of what was then called the 7-Eleven Food Store on College Heights Boulevard. The years drifted by. Soonasra missed his wife and children terribly, of course, and it was in their interest that he finally acted. In 1980, he traveled to Philadelphia and turned himself in to Immigration officials. They responded by handing him a deportation order.

But there was no place to deport him to. Although Amin by this time had been deposed, Uganda was still in chaos and unwilling to take him back. Norway would not allow his return, either, since he had left after authorities had given him the chance to make a life there. Even India, where his wife lived, had no obligation to take him in. So Soonasra was the United States’ problem now. Soonasra’s lawyer won an extension of the deportation order. Then another and another and another. Finally, in 1984, the INS notified Soonasra that it would grant no additional extensions and that he should report to its offices with his personal belongings on Feb.21.

To what country the INS might have deported Soonasra is an interesting question, but matters never go that far. In the nick of time, Soonasra’s name had threaded its way through INS quota system, and with only days to spare he became eligible for permanent residency under the sponsorship of his brother, Liaquatali. That was not the end of the story, however. Going by the book, the INS still required Soonasra to enter the country legally so it could process his papers and open a file on him as a permanent resident.

But in a bureaucratic Catch-22, Soonasra could not leave the country because he had no valid travel documents. The United States could not give him the documents because he was still, technically, an illegal alien. Only after a chance meeting in New York with an old friend from his boyhood who happened now to work for the Uganda consulate in Manhattan was Soonasra able to get temporary travel papers. With them, he flew to Norway, processed his application for permanent residency at the U.S.Consulate in Oslo, and flew back to New York, a legal resident alien at last.

Almost immediately, Soonasra flew to India for a reunion with his wife and children after 16 years of separation. During their years apart, his oldest child, Mohamed, had grown into a 26-year-old adult. His youngest, daughter Naseem, a 15-month old baby when he last saw her, was now completing high school. Soonasra stayed more than a month. That spring, the whole family moved to Allentown.

Since then, daughter Rukshana had married. She lives in Chicago with her husband and a daughter, the Soonasra’s first grandchild. Another daughter, Shaheda, works for Meridian Bank, and Naseem is a student of CedarCrestCollege. She plans to become a dentil assistant. Mohamed helps run Don’s Food Store at Harrison and Leigh streets in Emmaus. Soonasra and his brother, Liaquatali, are partners in that store as well as what is now renamed the 7-Ten Food Store on College Heights Boulevard.

Five years after, Soonasra became a permanent resident of United States, he became eligible to apply for U.S. citizenship.He passed the naturalization test a few months ago, and has been looking forward to the dignified ceremony this week at the Old Courthouse that makes his citizenship official.

Jafferali Soonasra feels at last that he has come full circle.”

Lastly, I quote a dialogue from the play – “Abraham Lincoln” written by John Drinkwater. It is this: “When it comes, it seems so simply.”

– Valibhai Musa
Dtd. : 6^th June, 2007